امپرازول یا ونوپرازان مسئله این است!

آیا میدانید بین امپرازول و سایر دارو های هم خانواده ی آن (مانند پنتوپرازول و…) و داروی جدید ونوپرازان چه تفاوت هایی وجود دارد؟

هر دو داروی امپرازول (Omeprazole) و ونوپرازان (Vonoprazan) در درمان بیماری‌های مرتبط با اسید معده کاربرد دارند، اگرچه از نظر مکانیسم اثر، قدرت و برخی ویژگی‌های فارماکولوژیک تفاوت‌های مهمی دارند. در این مقاله تفاوت‌های مهم این دو توضیح داده می شود:

امپرازول (Omeprazole):

دسته دارویی و کاربرد ها: امپرازول جزو مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) می باشد. که به طور کلی در درمان سوزش معده (heartburn) و بیماری هایی نظیر بیمار رفلاکس (GERD)، عفونت های هلیکوباکتر پایلوری و زخم معده و اثنی عشر در ترکیب با آنتی بیوتیک ها (pylori) مورد استفاده قرار می گیرد.
مکانیسم اثر امپرازول: به‌صورت غیرقابل برگشت، پمپ پروتون (H⁺/K⁺ ATPase) را در سلول‌های جداری معده مهار می‌کند، اما برای فعال شدن نیازمند محیط اسیدی است. به همین دلیل شروع اثر کمی تأخیر دارد.
شروع و طول اثر: شروع اثر نسبتاً کند (چند روز تا اثر کامل).
پایداری در برابر pH و مصرف غذا : پایداری در محیط اسیدی پایین و نیاز به مصرف قبل از غذا (ناشتا) دارد.
عوارض جانبی: سردرد، اسهال، تهوع، در مصرف طولانی‌مدت احتمال کمبود ویتامین B12 و منیزیم.

ونوپرازان (Vonoprazan):

دسته دارویی و کاربرد ها: ونوپرازان جزو مهارکننده‌های رقابتی پتاسیم (P-CABs) است. این کلاس جدیدتر بوده و نسبت به PPIs مکانیسم متفاوتی دارد.
مکانیسم اثر ونوپرازان:
به‌صورت برگشت‌پذیر ولی بسیار قوی‌تر و سریع‌تر پمپ پروتون را مهار می‌کند و نیازی به فعال شدن در محیط اسیدی ندارد.
شروع و طول اثر: شروع اثر سریع‌تر و مهار پایدارتر اسید معده

پایداری در برابر pH و مصرف غذا: در برابر اسید پایدار است و محدودیت خاصی در مصرف با غذا ندارد.
عوارض جانبی: عوارض مشابه ولی معمولاً خفیف‌تر گزارش شده است، با این حال تجربه بالینی طولانی‌مدت کمتر از PPIs است.

به طور کلی ونوپرازان در موارد مقاوم به PPIs یا در کشورهایی که در دسترس است، به‌عنوان نسل جدیدتر پیشنهاد می‌شود.

ونوپرازان معمولاً سرکوب اسید قوی‌تری نسبت به امپرازول دارد، به‌ویژه در بیمارانی که پاسخ مناسبی به PPIs نمی‌دهند.

جدول خلاصه از تفاوت‌های اصلی امپرازول و ونوپرازان

ویژگی	امپرازول	ونوپرازان
دسته دارویی	مهارکننده پمپ پروتون (PPI)	مهارکننده رقابتی پتاسیم (P-CAB)
مکانیسم اثر	مهار غیرقابل برگشت H⁺/K⁺ ATPase، نیاز به محیط اسیدی برای فعال شدن	مهار برگشت‌پذیر و مستقیم H⁺/K⁺ ATPase، بدون نیاز به محیط اسیدی
شروع و مدت اثر	کندتر (چند روز تا اثر کامل)	سریع‌تر و پایدارتر
قدرت	متوسط تا بالا	بسیار بالا
نیاز به ناشتا	نیاز به مصرف ناشتا	بدون محدودیت غذایی
موارد مصرف	GERD، زخم معده/اثنی‌عشر، هلیکوباکتر پیلوری	همان موارد + موارد مقاوم به PPIs
عوارض جانبی	سردرد، اسهال، کمبود B12 و منیزیم در مصرف طولانی‌مدت	مشابه، معمولاً خفیف‌تر ولی داده‌های طولانی‌مدت محدودتر